8 مارت دونیا قادینلارین مبارزه همرأیلیگی گونو
مناسبتیله آذربایجان دئموکرات فیرقبهسینین بیاناتی
عزیز هموطلر، اؤلکهمیزین مبارز قادینلاری!
8 مارت( ایسفند آیینین 18-ی) قادینلارین بئینالخالق همرأیلیک گونو ساییلیر. بو گون دونیانین مختلیف اؤلکه لرینده قادینلارین قادین اولدوقلاری اوچونا اونلارا اولان هر جور آیریسئچکیلیگه و حقوق برابرسیزلیگینه قارشی آپاردیقلاری مبارزه نین آنیم گونونودور.
دونیا قادینلارین مبارزهلری اوچون بئینالخالق همرأیلیک گونونون فورمالاشماسی، قادینلارا مخصوص پئشه هدفلری کیشی و قادین فحله لرینین عمومی حرکاتی ایله پارالئل اولاراق برابر امک حاقی وئریلمهسی کیمی ایشچی قادینلارین حرکاتینین اورتایا چیخماسی و اینکشاف ائتمهسینین نتیجهسیدیر. دئمک اولار کی، XIX عصرین اورتالاریندان باشلایاراق آب ش، آلمانیا و دیگر صنایعلشمیش آوروپا اؤلکهلرینده قادینلارا کیشیلرله برابر امک حاقینین وئریلمهسی و ایشلهین آنالار اوچون ایمکانلارین یارانماسی مسئلهسی اورتایا چیخدی. سونرا، XX عصرین اوللرینه قدر، دونیانین مختلیف یئرلرینده قادیننلار طرفیندن اونلارا اولان هر جور آیری-سئچکیلیگه، ظلمه، سوسیال برابرسیزلیگه قارشی چوخ گئنیش بیر اجتماعی و سیاسی حرکاتین تمهلی قویولدو.
XX عصرین ایلک اون ایلینده قادین جمعیتلرینین اینکیشافی و گئنیشلنمهسی، اونلار آراسیندا شعورون آرتماسی، قادین مبارزلرینین سیرالارینین سیخلاشماسی، همچینین فحله و سوسیالیست پارتیالار طرفیندن دستکلمه سی سببیندن آلمانیا، آوستریا، آبش و بعضی آوروپا اؤلکهلرینده بو مناسیبتله قادینلار گونو مؤوضوسو گوندهلیگه چیخدی.
1910-جو ایلین آوقوست آییندا دانیمارکادا بئینالخالق ایشچی و سوسیالیست پارتیالار کونقرهسی ایله سوسیالیست قادینلارین بیرگه بئینالخالق کونفرانسی کئچیریلدی. آلمانیا سوسیالیست پارتیاسینین رهبرلریندن بیری اولان کلارا زئتکین، میللی قادینلار گونو عوضینه بوتون اؤلکهلرده بیر گونو بئینالخالق قادین همرأیلیک و مبارزهسینی آنما گونو اولاراق تعیین ائتمگ تکلیفینی ایرهلی سوردو. قورولتای ایشتیراکچیلاری کلارا زئتکینین بو تکلیفینی آلقیشلایاراق یئکدیللیکله تصدیق ائتدیلر.
بئلهلیکله، 1911-جی ایلده ایلک دفعه 8 مارت بئینالخالق همرأیلیک و دونیا قادین مبارزهسینین آنما گونونو مراسیملری کئچیریلدی. آلمانیا، دانیمارکا، ایسوئچره، روسیا، چین، آبش، آوستریا و س.س.ر-ده میلیونلارلا کیشی و قادین کوچهلره تؤکولرک شنلیک ائتدیلر. اونلار اجتماعی-سیاسی حقوقلارلا یاناشی کیشیلرله برابر قادینلارا امک حاقینین وئریلمهسینی طلب ائتدیلر. او تاریخدن بری بو گونون خاطرهسی قلوبال خاراکتئر آلاراق هر ایل اولکی ایللردن داها چوخ قادینلار، خصوصاً ده ایشچی قادینلار داها چوخ پوپولیارلاشدی. زامان اؤتدوکجه قادینلارین طلبلری داها دا آیدینلاشراق همرأیلیک و علاقهلری گوجلندی.
دونیا سوسیالیست قادینلارینین باشچیلیق ائتدیگی بو کوتله وی حرکات، I دونیا محاربهسینین باشلانماسی ایله محاربهیه قارشی بوتون گوجونو سفربر ائتدی. بو دفعه 8 مارت نماییشینده ایشتیراک ائدن قادینلارین شعاری محاربهیه، اؤلدورولمهیه و محو ائدیلمهیه قارشی ایدی. محاربه بیتدیکدن سونرا، قادینلار بوتون گوجلرینی جمعیتین مختلیف طبقهلری، او جملهدن کیشی ایشچیلری ایله بیرلیکده محاربهنین تؤرهتدیگی فسادلاری آرادان قالدیرماغا صرف ائتدیلر. دونیانین بیر قسمینده آزادلیق، قورتولوش اینقیلابلارین غلبهسی دئموکراتیک و سوسیالیست سیستملرین یارانماسینا سبب اولدو. قادینین بیر آندا قدرتی گوجلندی و ایلک دفعه سوسیالیست اؤلکهلرده قادینلار کیشیلرله برابر سیاسی، اقتصادی و سوسیال حقوقلار الده ائتدیلر. بو اؤلکهلرده قادینلارین گوجو آرتیق کاپیتالیست و صاحبکارلار طرفیندن تاپدالانان اینسان حاقلارینی الده ائتمهیه دئییل، بلکه اجتماعیتی و علمی اینکیشاف ائتدیرمهیه یؤنلدی.
دونیادا قادین حقوقلاری اوغروندا گئدن حرکاتینین اینکیشافی و سوسیالیست اؤلکهلرین بو حرکاتا تمناءسیز دسته گی نتیجهسینده نهایت بیرلشمیش میللتلر تشکیلاتی 1975-جی ایلی قادینلار ایلی اعلان ائتدی. 1977-جی ایلده یونسکو مارت آیینین 8-نی بئینالخالق قادینلار گونو کیمی تانیدی. بونونلا یاناشی، بیرلشمیش میللتلر تشکیلاتی طرفیندن 8 مارتین بین الخالق قادینلار گونو کیمی تانینماسی دونیا قادینلاری اوچون ان بؤیوک اوغور ساییلیر. لاکین مختلیف حکومت و جمعیتلر طرفیندن جینسیت آیری-سئچکیلیگی و قادینلارین اینسان حقوقلاری پوزولدوغو مدتجه مبارزه داوام ائدهجکدیر.
بیر چوخ اؤلکهده بین الخالق قادینلار گونو رسمی اولاراق تانینسا دا، آنجاق کاپیتالیست اؤلکهلرین لیدئرلری مختلیف یوللارلا اونون حقیقی ماهیتینی دهییشمهیه چالیشیرلار. مثلاُ، ایران اسلام رئسپوبلیکاسینین مرتجع رهبرلری اؤلکهده دینی گونلردن بیرینی قادینلار گونو اولاراق تعیین ائتمکله بیر طرفدن ایران قادینلاری ایله دونیا قادینلاری آراسینداکی مبارزه بیرلیگینی و همریلیگینی بیر-بیریندن آییرماق، دیگر طرفدن، برابرلیک، آزادلیق و عدالت اوغروندا آپاریلان مبارزهنین اصل مضمونونو بیر کنارا قویوب، عوضینه اونلاری اؤز آنتی-فئمینیست و اورتا عصر هدفلری ایله دهییشمک ایستهییرلر.
بونونلا یاناشی، تاریخ بویو ایران قادینلارینین، خصوصاً مشروطه انقلابینین باشلانغیجیندان بهمن انقیلابینا قدر سون یوز ایللیک اجتماعی حرکاتلارداکی مهم رولو هر کسه آیدیندیر. بو سببدن ایران اسلام رئسپوبلیکاسی رهبرلرینین قادینلاری ائوده ساخلاماق اوچون گؤستردیکلری بوتون سعیلره باخمایاراق، گون کئچدیکجه اؤلکهمیزده قادینلارین اجتماعی رولو داها دا اهمیت کسب ائدیر. سون ایللرده جمعیتدکی دهییشیکلیکلر، قادینلارین علم و استحصالداکی اؤنملی رولو، اجتماعی مبارزه و اعتراض آکسیالاریندا فعال شکیلده ایشتیراک ائتمهسینه سبب اولور. کئچمیشه نیسبتده اجتیمایتین مختلیف ساحهلرده قادینلارین ایشتیراکینا داها دا یاخشی زمین یارانمیش. بو دا ائله بیر اجتماعی ضدیتدیر کی، اسلام رئسپوبلیکاسی لیدئرلری اونو حل ائتمکده چارهسیزدیرلر.
اؤلکهمیزین مستقل قادین حرکاتی سون ایللرده دهیرلی نایلیتلر قازانمیش. چوخ سایدا همکارلار اتفاقی و اجتماعی تشکیلاتینین یارادیلماسی، خصوصیله ایشچی قادینلار آراسیندا اجتماعی شعورون یوکسلدیلمهسی اوچون تقدیره لاییق ایشلر گؤرولموشدور. دئمک اولار کی، زحمتکش قادینلار آراسندا گؤرولن گئنیش مدنی و اجتماعی ایشلرلرله یاناشی، شبههسیز اؤلکهمیزده مستقل قادین حرکاتینین تشکیلی ساحهسینده تأثیرئدیجی رول اوینامیشدیر. ایران اسلام حاکمیتی طرفیندن قویولان بوتون محدودیتلره باخمایاراق، مختلیف ساحهلرده قادینلاریمیزین قازاندیقلاری بؤیوک اوغورلار دونیا اجتیماعیتینین آلقیشینا سبب اولموشدور.
بو ایل اؤلکهمیزین قادینلاری، بئینالخالق قادینلار گونونو اسلام رئژیمین رئپرئسسیو و آنتی-فئمینیست سیاستینین باشلادیغی بیر دؤورده قئید ائدیرلر. رئژیم اویدورما "مدنی ایستیلا" آدینی بؤیوتمک بهانهسی ایله اونا قارشی مبارزهیه قالخاراق، مکتبلرده، اونیوئرسیتئتلرده قیز و اوغلان اوشاقلارینی بیر-بیریندن آییریر. اونیوئرسیتئتلرین بیر چوخ فاکولتهلرینده تحصیل آلماغی قیزلارا یاساقلاماقدادیر. ایدمان ساحهلرینده قادینلارین اشتراکلارینا قارشی چیخاراق بد حجابلیقلا مبارزه آدی آلتیندا قادینلاری کوچهلرده داواملی تعقیب ائدیر و فعال قادینلارین حبس اولونماسی ساحهسینی گئنیشلندیریر. اونلار اوچون آغیر جزالار وئرهرک سوسیال محرومیتلره معروض قویور. قادین ژورناللیست و آکتیویستلرین خاریجه گئتمهلرینین قارشیسینی آلماغا داوام ائتدیریر. آیدیندیر کی، بو اصوللار گئتدیکجه داها چوخ روسوایچیلیق حالی آلماقدادیر. حتی چوخ سایدا حاکمیت مئییللی قادیلار دا حکومتین بو سیاستینی نقصانلی حساب ائدهرک اوندان اوزاقلاشماغا چالیشیرلار.
آذربایجان دئموکرات فیرقهسی مستقل قادین حرکاتینین فحله لر، زحمتکشلر، طلبهلر، گنجلر و ظلم آلتیندا یاشایان میللی خالقلار کیمی دیگر اجتماعی قوهلری ایله بیرلیکده یالنیز اؤلکهمیزده آزادلیق، دئموکراتیا و عدالتین برپاسی اوغروندا مبارزه ائتمهسی گلهجکده اؤلکهده جدی اینکیشافا یول آچاغینا اینانیر.
آذربایجان دئموکرات فیرقهسی مرکزی کومیتهسی هر کسی، خصوصیله ده قادینلاریمیزی بین الخالق قادین همرأیلیگی و قادین مبارزهسینین آنیم گونو مناسبتیله تبریک ائدیر.
ایران قادینلارینا آپاردیقلاری مبارزهده غلبه و اوغورلار آرزولاییریق!
آذربایجان دئموکرات فیرقهسی مرکزی کومیتهسی
8 مارت 2021
